Liste des espèces d'arbres de Guyane

En Guyane, plus de 1 200 espèces arborées indigènes sont actuellement répertoriées. De nouvelles espèces sont régulièrement décrites. Une liste plus complète de 1 581 espèces a été publiée en 2009[1]. La liste suivante est donc loin d'être exhaustive !

Cette liste comprend également des espèces de palmiers, bien que généralement non considérés comme des arbres...

Note sur la nomenclature :

Il faut savoir que les noms vernaculaires sont peu fiables :

  • Un même nom peut correspondre à plusieurs espèces (ex : encens peut correspondre à un grand nombre de Burseraceae, mais aussi à des Anacardiaceae et des Euphorbiaceae).
  • Une espèce peut être associée à plusieurs noms (ex : "Amarante" est synonyme de "Bois violet")
  • Les usages peuvent changer d'une culture à l'autre, d'un village à l'autre, d'une personne à l'autre...

Au niveau orthographique, les noms vernaculaires présentent également une variabilité car ils sont issus de langues de tradition orales. Leur écriture peut donc changer en fonction de la langue que l'on adopte (ex : "bois de rose" s'écrit "bwa di roz" selon les règles adoptées pour le créole guyanais).

Seuls les noms scientifiques garantissent une constance, qui n'est que relative, puisqu'il existe des synonymies, et que ces noms sont susceptibles d'évoluer (cependant, un suivi est alors toujours possible).

Les noms vernaculaires ont cependant l'avantage d'être plus connus et employés que les noms scientifiques par les usagers de la forêt.


Espèces arborées allochtone

Famille : Pinaceae
Famille : Caesalpiniaceae
Famille : Mimosaceae
Acacia jaune, Acacia farnesiana
Famille : Myrtaceae
Famille : Arecaceae

Espèces arborées indigènes

Hormis quelques espèces arbustives ou lianescentes du genre Gnetum ainsi que quelques Zamia de sous-bois, la flore ligneuse autochtone de Guyane ne compte que des Magnoliophyta (angiospermes).

Famille : Anacardiaceae

  • Bushi cajou, Anacardium spruceanum Bentham ex Engler
  • Bushi cajou, Thyrsodium guianense Sagot ex Marchand
  • Bushi cajou, Thyrsodium puberulum J.D. Mitchell et Daly
  • Tapirira bethanniana J.D. Mitchell - Espèce arborée indigène vulnérable (selon l'UICN)

Famille : Annonaceae

  • Bois-takari, Oxandra asbeckii (Pulle) R.E. Fries
  • Xylopia nitida Dunal

Famille : Apocynaceae

  • Baaka mapa, bois vache, Couma guianensis J.B. Aublet
  • Citronnelle blanche, Aspidosperma marcgravianum R.E. Woodson
  • Mapa, Parahancornia fasciculata (Poiret) R. Benoist ex Pichon
  • Maria congo, Geissospermum sericeum Benth. & Hook. f. ex Miers

Famille : Araliaceae

  • Schefflera decaphylla (Seemann) Harms
  • Tobitoutou, Schefflera morototoni (J.B. Aublet) Maguire, Steyermark et Frodin

Famille : Arecaceae (palmiers)

[2],[3].

  • Awara-monpè (Awara-monpère), Socratea exorrhiza (Mart.) H. Wendland
  • Comou, Oenocarpus bacaba Mart.
  • Maripa, Attalea maripa (Aubl.) Mart. (syn. Maximiliana maripa (Aubl.)Drude )
  • Patawa, Oenocarpus bataua (Mart.) (syn. Jessenia bataua (Mart.)Burret )
  • Macoupi, Attalea spp. (acaules)
  • Parepou-diable, Syagrus inajai (Spruce) Becc. (syn. Maximiliana inajai Spruce )
  • Toulouri , Manicaria saccifera Gaertn
  • Mourou-mourou , Astrocaryum sciophilum (Miq.) Pulle
  • Counana , Astrocaryum paramaca Mart. in A.D.d'Orbigny
  • Palmier-bâche, Murisi , Mauritia flexuosa L.f.
  • Moucaya, Acrocomia aculeata (Jacq.) Lodd. ex R.Keith
  • Awara , Astrocaryum vulgare Mart.
  • Zagrinette , Bactris campestris Poepp. in C.F.P.von Martius
  • Way, Geonoma umbraculiformis Wess.Boer

Famille : Bignoniaceae

  • Copaya, Jacaranda copaia (J.B. Aublet) D. Don
  • Ebène rose, ébène rouge, Tabebuia impetiginosa (Martius ex A.P. De Candolle) Standley
  • Ebène verte, Tabebuia serratifolia (M. Vahl) Nicholson

Famille : Bombacaceae

Fromager, Ceiba pentandra
  • Fromager, Ceiba pentandra (Linnaeus) J. Gaertner
  • Mahot coton, Eriotheca crassa (Uittien) A. Robyns
  • Mahot coton, Eriotheca globosa (J.B. Aublet) A. Robyns
  • Mahot coton, Eriotheca surinamensis (Uittien) A. Robyns

Famille : Boraginaceae

  • Busi kiki kisi, Cordia sagotii I.M. Johnston

Famille : Burseraceae

  • Encens, Protium giganteum Engler
  • Encens, Protium opacum Swart
  • Encens, Protium sagotianum Marchand
  • Encens, Protium sp. J. Burman
  • Gaan moni, Trattinnickia boliviana (Swart) Daly
  • Sali, lebi Sali, Tetragastris altissima (J.B. Aublet) O.P. Swartz

Famille : Caesalpiniaceae

  • Aieoueko, Dimorphandra polyandra R. Benoist
  • Amarante, bois violet, papaati, Peltogyne paniculata Bentham
  • Amarante, bois violet, papaati, Peltogyne venosa (M. Vahl) Bentham
  • Angélique, Dicorynia guianensis G.J. Amshoff
  • Boco, bois de fer, aye udu, Bocoa prouacensis J.B. Aublet
  • Bois corbeau, bugu bugu, Swartzia polyphylla A.P. De Candolle
  • Bois corbeau, bugu bugu, Swartzia remiger G.J. Amshoff
  • Courbaril, caca-chien, loka, Hymenaea courbaril Linnaeus
  • Diaguidia, cèdre-rémi, Tachigali melinonii (Harms) Barneby
  • Panacoco, Kaka buku, Swartzia panacoco (J.B. Aublet) Cowan
  • Tachi, Tachigali paniculata J.B. Aublet
  • Wacapou, Vouacapoua americana J.B. Aublet - Espèce arborée indigène gravement menacée (selon l'UICN)
  • Wacapou guitin, Recordoxylon speciosum (R. Benoist) Gazel ex Barneby
  • Wapa, bii udu, Eperua falcata J.B. Aublet
  • Wapa-courbaril, gaanbii udu, Eperua grandiflora (J.B. Aublet) Bentham
  • Wapa-marécage, watampana, Macrolobium bifolium (J.B. Aublet) Persoon
  • Wapa-rivière, wata bii udu, Eperua rubiginosa Miquel

Famille : Caryocaraceae

  • Chawari d'eau, kasanyan, Caryocar microcarpum Ducke
  • Chawari grand bois, Caryocar glabrum (J.B. Aublet) Persoon

Famille : Cecropiaceae

  • Bois-canon, bushi-papaye, Cecropia obtusa Trécul
  • Bois-canon, bushi-papaye, Cecropia sciadophylla Martius
  • Pourouma sp. J.B. Aublet

Famille : Celastraceae

Famille : Chrysobalanaceae

  • Acioa guianensis, J.B. Aublet
  • Gaulette blanche, weti koko, Parinari campestris J.B. Aublet
  • Gaulette, Parinari rodolphii Huber
  • Gaulette, koko, Parinari sp. J.B. Aublet
  • Gaulette noire, baaka koko, Licania majuscula Sagot
  • Gaulette, koko, Licania alba (Bernoulli) Cuatrecasas
  • Gaulette, koko, Licania canescens R. Benoist
  • Gaulette, koko, Licania heteromorpha Bentham
  • Gaulette, koko, Licania membranacea Sagot ex J.M.A. de Lanessan
  • Gaulette, koko, Licania micrantha Miquel
  • Hirtella bicornis Martius et Zuccarini

Famille : Clusiaceae

  • Lacassi, Caraipa densifolia Martius
  • Lacassi, Caraipa racemosa J. Cambessèdes
  • Manil-marécage, Symphonia globulifera Linnaeus f.
  • Manil-montagne, Moronobea coccinea J.B. Aublet
  • Parcouri, Platonia insignis Martius
  • Rheedia sp. Linnaeus
  • Tovomita sp. J.B. Aublet

Famille : Combretaceae

  • Anangossi, Buchenavia sp. A.W. Eichler
  • Anangossi, Terminalia amazonia (J.F. Gmelin) Exell

Famille : Euphorbiaceae

  • Surette Phyllanthus acidus
  • Drypetes variabilis Uittien
  • Bois-diable, sablier, pet-du-diable, Hura crepitans Linnaeus
  • Amanoa guianensis, Amanoa guianensis J.B Aublet
  • Hévéa, Hevea guianensis J.B. Aublet
  • Kusisi, Conceveiba guianensis J.B. Aublet
  • Sepiki udu, Chaetocarpus schomburgkianus (O. Kuntze) F.A. Pax et K. Hoffmann
  • Wandecolle, Glycydendron amazonicum Ducke

Famille : Fabaceae

  • Agui, Ormosia coccinea (J.B. Aublet) Jackson
  • Agui, Ormosia coarctata Jackson
  • Cœur dehors, Diplotropis purpurea (L.C. Richard) G.J. Amshoff
  • Gaiac de Cayenne, Dipteryx punctata (S.F. Blake) G.J. Amshoff
  • Gaiac de Cayenne, Dipteryx odorata (J.B. Aublet) C.L. Willdenow
  • Moutouchi marécage, Pterocarpus officinalis N.J. Jacquin
  • Moutouchi marécage, Pterocarpus rohrii M. Vahl
  • Moutouchi montagne, Paramachaerium ormosioides (Ducke) Ducke
  • Moutouchi montagne, Paramachaerium schomburgkii (Bentham) Ducke
  • Saint Martin rouge, Andira inermis (Wright) A.P. De Candolle
  • Saint Martin rouge, Andira coriacea A.A. Pulle
  • Saint Martin rouge, Andira surinamensis (Bondt) Splitgerber ex Pulle
  • Saint-martin-blanc, neko udu, Ormosia coutinhoi Ducke
  • Saint-martin-jaune, Hymenolobium flavum Kleinhoonte
  • Saint-martin-rouge, Andira coriacea Pulle

Famille : Flacourtiaceae

  • Kaïman-udu, Laetia procera (Poeppig) A.W. Eichler

Famille : Humiriaceae

  • Bois rouge, Humiria balsamifera (J.B. Aublet) Saint-Hilaire
  • Vantanea parviflora, Vantanea parviflora Lamarck

Famille : Icacinaceae

  • Taaputiki, Dendrobangia boliviana Rusby
  • Poraqueiba guianensis J.B. Aublet
  • Emmotum fagifolium N.A. Desvaux ex Hamilton

Famille : Lamiaceae

Palétuvier blanc, Avicennia germinans

Famille : Lauraceae

  • Bois de rose, Aniba rosaeodora Ducke - espèces arborées indigènes menacées (selon l'UICN)
  • Bois de rose mâle, Aniba parviflora (Meissner) Mez
  • Cèdre blanc, Ocotea guianensis J.B. Aublet
  • Cèdre cannelle, Licaria cannella (Meissner) Kostermans
  • Cèdre jaune, Rhodostemonodaphne grandis (Mez) Rohwer
  • cèdre noir, Ocotea tomentella Sandwith
  • Cèdres, Ocotea sp. J.B. Aublet
  • Grignon franc, Sextonia rubra (Mew) van der Werff
  • Mezilaurus itauba (Meissner) Taubert ex Mez - Espèce arborée indigène vulnérable (selon l'UICN)

Famille : Lecythidaceae

Fleurs de boulet de canon, Couroupita guianensis
  • Boulet de canon, Couroupita guianensis Aublet
  • Canari macaque, Lecythis zabucajo J.B. Aublet
  • Ingui pipa, maho cigare, Couratari multiflora (J.E. Smith) Eyma
  • Ingui pipa, maho cigare, Couratari guianensis J.B. Aublet emend. G.T. Prance - Espèce arborée indigène vulnérable (selon l'UICN)
  • Ingui pipa, maho cigar, Couratari oblongifolia Ducke et R. Knuth
  • Mahot blanc, Lecythis chartacea O.C. Berg
  • Mahot blanc, Lecythis corrugata Poiteau
  • Mahot noir, Eschweilera coriacea (A.P. De Candolle) S.A. Mori
  • Mahot noir, Eschweilera sagotiana Miers
  • Mahot noir, Eschweilera sp. Martius ex A.P. De Candolle
  • Mahot rouge, Lecythis idatimon J.B. Aublet
  • Mahot rouge, Lecythis persistens Sagot
  • Lecythis poiteaui (O.C. Berg) Niedenzu
Noyer du Brésil, Bertholletia excelsa
  • Noyer du Brésil, Bertholletia excelsa Humboldt et Bonpland - Espèce arborée indigène vulnérable (selon l'UICN)
  • Eschweilera squamata S.A. Mori - Espèce arborée indigène vulnérable (selon l'UICN)

Famille : Linaceae

  • Hebepetalum humiriifolium (Planchon) Bentham

Famille : Malpighiaceae

  • Byrsonima sp., L.C. Richard ex Kunth

Famille : Melastomataceae

Famille : Meliaceae

Acajou de Guyane, Cedrela odorata

Famille : Mimosaceae

  • Acacia franc, Enterolobium schomburgkii (Bentham) Bentham
  • Acacia mâle, Enterolobium oldemanii Barneby & Grimes
  • Alimiao, Pseudopiptadenia psilostachya (A.P. De Candolle) Lewis et M.P. Lima
  • Alimiao, Pseudopiptadenia psilostachya (A.P. De Candolle) Lewis et M.P. Lima
  • Alimiao, Pseudopiptadenia suaveolens (Miquel) Grimes
  • Alimiao, Pseudopiptadenia suaveolens (Miquel) Grimes
  • Assao, Balizia pedicellaris (A.P. De Candolle) Barneby et Grimes
  • Bois serpent, Zygia racemosa (Ducke) Barneby et Grimes
  • Dodomissinga, Parkia ulei (Harms) Kuhlmann
  • Dodomissinga, Parkia velutina R. Benoist
  • Dodomissinga, Bois macaque, Parkia nitida Miquel
  • Kwata kaman, Parkia pendula (C.L. Willdenow) Bentham ex Walpers
  • Pois sucré, inga, weko, Inga sp. P. Miller
  • Tamalin, Abarema jupunba (C.L. Willdenow) Britton & Killip

Famille : Moraceae

Famille : Myristicaceae

  • Tosopasa marécage, Iryanthera hostmannii (Bentham) Warburg
  • Tosopasa montagne, Iryanthera sagotiana (Bentham) Warburg
  • Yayamadou marécage, Virola surinamensis (Rolander) Warburg - espèce arborée indigène menacée (selon l'UICN)
  • Yayamadou montagne, Virola michelii Heckel

Famille : Myrtaceae

  • Bushi goyaba, Myrcia citrifolia (J.B. Aublet) Urban

Famille : Olacaceae

  • Chaunochiton kappleri (Sagot ex Engler) Ducke
  • Méquoi, mincouar, Minquartia guianensis J.B. Aublet
  • Bois-bandé, Ptychopetalum olacoides Bentham

Famille : Opiliaceae

  • Agonandra silvatica Ducke

Famille : Proteaceae

  • Bois grage rose, Euplassa pinnata (Lamarck) Johnston
  • Bois grage rouge, Roupala montana J.B. Aublet

Famille : Quiinaceae

  • Lacunaria jenmani (Oliver) Ducke

Famille : Rhizophoraceae

Famille : Rosaceae

  • Prunus myrtifolia (Linnaeus) Urban

Famille : Rubiaceae

  • Bois-cathédrale, bois-chapelle, bois pagaïe, Chimarrhis turbinata De Candolle

Famille : Sapindaceae

  • Tatu udu, Talisia sp. J.B. Aublet

Famille : Sapotaceae

  • Balata blanc, bakuman, Micropholis guyanensis (A.L. De Candolle) Pierre
  • Balata blanc, bakuman, Micropholis melinoniana Pierre
  • Balata blanc, bakuman, Micropholis obscura Pennington
  • Balata blanc, bakuman, Micropholis sp. (A.H.R. Grisebach) Pierre
  • Balata blanc, bakuman, Micropholis venulosa (Martius et A.W. Eichler) Pierre
  • Balata franc, Manilkara bidentata (A.L. De Candolle) A.J. Chevalier
  • Balata franc, Manilkara huberi (Ducke) Chevalier
  • Balata pomme, Chrysophyllum sanguinolentum (Pierre) Baehni
  • Kimboto, Pradosia cochlearia (Lecomte) Pennington
  • Niamboka, Pouteria sp. J.B. Aublet
  • Pouteria benai (Aubréville et Pellegrin) Pennington - Espèce arborée indigène vulnérable (selon l'UICN)
  • Pouteria torta (Martius) L.A.T. Radlkofer
  • Micropholis sp. (A.H.R. Grisebach) Pierre

Famille : Simaroubaceae

Famille : Sterculiaceae

  • Cacao, Theobroma subincanum Martius
  • Cacao, Theobroma cacao Linnaeus
  • Kobe, Maho cochon, Sterculia pruriens K. Schumann
  • Kobe, Maho cochon, Sterculia speciosa Schumann

Famille : Tiliaceae

Famille : Verbenaceae

  • Vitex guianensis Moldenke

Famille : Violaceae

Famille : Vochysiaceae

  • Gonfolo gris, cèdre gris, grignon fou, Ruizterania albiflora (Warming) Marcano-Berti
  • Gonfolo rose, gonfolo-kwali, grignon fou, Qualea rosea J.B. Aublet
  • Jaboty, feli kwali, Erisma uncinatum Warming
  • Wana kwali, grignon fou, Vochysia tomentosa (G.F.W. Meyer) A.P. De Candolle

Références

Voir aussi

  • Portail de la Guyane
  • Portail de la botanique
  • Portail du bois et de la forêt
Cet article est issu de Wikipedia. Le texte est sous licence Creative Commons - Attribution - Partage dans les Mêmes. Des conditions supplémentaires peuvent s'appliquer aux fichiers multimédias.