Ján Jesenský

Ján Jesenský (né en 1566 à Wrocław et décédé le à Prague), dont le nom latinisé est Iohannes Iessenius, est un médecin, politicien et philosophe slovaque principalement connu pour avoir été le médecin personnel de Rodolphe II puis de son frère Matthias Ier, ses travaux précurseur en anatomie et en chirurgie et avoir connu une fin particulièrement tragique.

Biographie

Fils d'une famille aisée, il étudie dans plusieurs universités européenne : l'Université de Wittemberg à partir de 1583, puis l'Université de Leipzig en 1585 et enfin l'Université de Padoue en 1588 où il devient docteur en médecine[1].

Ami de l'astronome Tycho Brahe, c'est grâce à ce dernier qu'il devient le médecin de l'empereur Rodolphe II. Bien que Matthias Ier a intrigué pour prendre la place de son frère, il conserve Ján Jesenský comme médecin[1].

En 1600 il réalise la première autopsie publique en Europe centrale. Il écrit nombre de livre de médecine, d'anatomie bien sûr, mais également en chirurgie et sur les maladies contagieuse comme la peste qui sévit à l'époque[1].

Sur le plan philosophique et politique c'est un progressiste défendant la science contre l'autorité de l'Église. Il participe à la seconde défenestration de Prague en 1618. Son opposition au successeur de Matthias Ier, Ferdinand II, lui vaut d'être arrêté après la défaite de la Bohême sur la Ligue catholique lors de la Bataille de la Montagne Blanche le [1].

Il est exécuté avec d'autres nobles le à Prague d'une manière particulièrement marquante : on lui coupe la langue, les membres qui sont par la suite exposés dans la ville et enfin on le décapite[1].

Ecrits

  • De mithridatio et theriaca, Disputatio Wittenberg (Stephanus Marcellus Austrius) 1598; réimpression Gießen 1614.
  • Anatomiae, Pragae anno 1600 abs se solenniter administratae historia. Wite[n]bergae 1601.
  • De ossibus tractatus. Wite[n]bergae 1601.
  • De vita et morte Tychonis Brahei oratio funebris. Pragae 1601.
  • Institutiones Chirurgicae quibus universa manu medendi ratio ostenditur. Wite[n]bergae 1601.
    • traduction allemande : Anweisung zur Wund-Artznei, in welcher alle u. jede Art u. Weise durch die chirurgischen Handgriffe zu heilen gewiesen werden. Nürnberg 1674.
  • De anima et corpore universi. Pragae 1605.
  • De generationis et vitae humanae periodis. 1610
  • Divorum imperatorum … Ferdinandi I. et Maximiliani II. progenies augusta. Francofurtum 1613.
  • Matthiae Austriaci coronatio in regem Hungariae. [Hannover 1613].
  • De sanguine vena secta demisso judicium. Daniel Sedesanus [Sedlčanský], Prag 1618
    • nouvelle édition, avec commentaires : D. Johannis a Jessen Equ. Hung. de Sanguine, Vena Secta, dimisso Judicium, Notis et Castigationibus ad hodierna et vera Artis medicae principia accomodatum a Jacobo Pancratio Brunone. Nürnberg 1668.
  • Ad Regni Boemiae, Simulque Coniunctarum, Faederatarum Provinciarum, Marchionatus Moraviae, Ducatus Silesiae, & Marchionatus Lusatiae, Inclitos Ordines: De Restauranda Antiquissima Pragensi Academia, Rectoris Jessenii … Exhortatio. Congregatis Pragae, Mense Augusto, Anni MDCXIX. exhibita.
    • traduction allemande : An deß Königreichs Böheimb/ unnd derselben incorporirten Landen/ alß Marggraffthumbs Mährern/ Hertzogthumbs Schlesien/ Marggraffsthumbs Laußnitzs/ löbliche Stände, wegen erneuerung/ der Uhralten Pragrischen Universitet, vermanung/ Von deroselben Rectorn Doct. Jessenio, neben seinen Collegen, bey derer versammlung, zu Prag, im August Monat, deß 1619. Jahr/ ubergeben.)
  • Legationis in regiis Ungaror. comitiis proximis, nomine evangelicorum regni Boehmiae ordinum, a Jessenio … obitae, Renunciatio. Pragae 1619.
    • traduction allemande : Ablegung der Legation, Auff den letztgehaltenen Königlichen Reichstag, in Ungarn, im Namen der Evangelischen Stände deß Königreichs Böheim / Von Doct. Jessen verrichtet … Erstlich in Lateinischer Sprach zu Prag getruckt, Nun aber in Hochteutsch … verdolmetschet. 1619
  • Oratio parresiastica, qua auxilia a rege et ordinibus Ungariae petuntur, habita Neo-Solii in comitiis. Saragossa 1621.


Référence

  1. (fr) Jaroslava Gregorová, « Jan Jesensky Jesenius », Český rozhlas, (consulté le )
  • Portail de la médecine
Cet article est issu de Wikipedia. Le texte est sous licence Creative Commons - Attribution - Partage dans les Mêmes. Des conditions supplémentaires peuvent s'appliquer aux fichiers multimédias.